عصر ظهور

شخصیت علمی مولف

علی کورانی عاملی در سال ۱۹۴۴ میلادی در شهر جبل عامل درجنوب لبنان به دنیا آمد. وی به تشویق سید عبدالحسین شرف الدین دروس حوزوی را آغاز کرد و زیر نظر شیخ ابراهیم سلیمان دروس مقدمات را گذراند. در سال ۱۹۵۸ میلادی به نجف هجرت کرد و در دروس محمدتقی فقیه، سید علاء بحر العلوم، شیخ باقر ایروانی و سید محمدباقر حکیم، سید ابوالقاسم خویی و سید محمد صدر حاضر شد. در سال ۱۹۷۴ میلادی به لبنان بازگشت و به تحقیق و تألیف پرداخت. او در فعالیت‌های اجتماعی، همچون ساخت مسجد و بیمارستان نیز فعال بود. پس از انقلاب اسلامی ایران وارد حوزه علمیه قم شد و با حمایت آیت الله سید محمدرضا گلپایگانی «مرکز معجم فقهی» را تأسیس کرد و با حمایت آیت الله سید علی سیستانی «مرکز المصطفی للدراسات الدینیه» در زمینه عقاید اسلامی را بنا نهاد.[1]

دلیل هجرت

علی کورانی، عصر ظهور را مهم‌ترین دلیل هجرت خود به ایران بیان کرده است.از منظر‌وی، حرکت ظهور از سرزمین مشرق شروع می‌شود. احادیث اهل بیت(علیهم السلام)، قومی را عنوان کرده اند که از دیار سلمان هستند و از مشرق قیام می‌کنند و نخستین زمینه‌سازان ظهور خواهند بود. وی معتقد است انقلاب اسلامی ایران، از حرکت‌های زمینه‌ساز برای ظهور‌امام مهدی(عج) است.[2]

آثار و فعالیت های علمی نویسنده

با توجه به تالیفات و فعالیت های علمی نامبرده در زمینه مهدویت، می توان ایشان را از صاحب نظران و متخصصان در این موضوع دانست؛ چرا که این استاد برجسته عمر خویش را در این راه گذرانده است ودر واقع و از ایشان چهره ای بین المللی در زمینه مهدویت است. تالیف ده‌ها کتاب با عناوین مختلف، تاسیس مرکز المعجم الفقهی، تالیف معجم احادیث امام مهدی با گروهی از دانشمندان با همکاری موسسه معارف اسلامی و سخنرانی‌هایش درشبکه‌های ماهواره‌ای به زبان عربی و فارسی که موضوع همه آن‌ها در زمینه امام مهدی(عج) است؛ باعث شده که او چهره‌ای شناخته‌ شده درمیان کشورهای اسلامی‌ و مسلمانان در موضوع مهدویت باشد. همچنین ایشان از اقدامات غربیان در فعالیت های ضد مهدوی در ساخت و تولید فیلم‌های مربوط به حوادث آخرالزمان دارای تخلیل خاصی هستند که در نوع خود جالب توجه وخواندنی است؛[3] ‌اما آنچه او را بیش از همه، نه فقط در ایران که در سایر کشورهای عربی مشهور کرده، تالیف کتاب «عصر ظهور» است که به زبان‌های مختلف ترجمه شده است. چاپ بیست‌و‌هفتم این کتاب در زمستان سال 92 از سوی انتشارات چاپ و نشر بین‌الملل انتشار صورت گرفته است.

معرفی کتاب

کتاب "عصر ظهور" یکی از کتاب های معروف در حوزه مهدویت است که بارها تجدید چاپ شده است. نویسنده کتاب حجت الاسلام شیخ علی کورانی، یکی از علمای اهل لبنان است که هم اکنون در ایران زندگی می کند و به تحقیق و تالیف مشغول می باشد. این کتاب به بررسی و تحلیل حوادث دوران ظهور و سرانجام ملل و قومیت‌های مختلف در عصر جنگ‌های آخرالزمان و ظهور مهدی(عج) از دیدگاه روایات شیعه و سنی می‌پردازد که می توان ادعا کرد کتاب مذکور در نوع خود کم نظیر می باشد؛ چرا که در این چنین کتابی که نقش و جایگاه اقوام و ملل مختلف را بررسی و تحلیل کرده و حوادث مختلف قبل و بعد از قیام را با توجه به روایات به هم ربط و مورد تحلیل قرار داده باشد؛ تا زمان تالیف این کتاب نداشتیم.

جذابیت موضوع و محتوا و نقش و جایگاه کشورها و اقوام در هندسه ظهور، با توجه به وقوع انقلاب اسلامی در ایران و احیای تفکر مهدوی و زمینه ساز بودن انقلاب اسلامی برای ظهور حضرت مهدی(عج) و شخصیت های مطرح شده در کتاب، باعث شده است که این کتاب به زبان‌های ترکی، اردو، هندی، انگلیسی، اندونزیایی و مالزیایی ترجمه بر در اثر اقبال عمومی، بارها تجدید چاپ شود. عباس جلالی و مهدی حقی این کتاب را به فارسی ترجمه کرده اند.

عناوین فصل‌های این کتاب به ترتیب ذیل است:[4]

1. سیمای کلی دوران ظهور؛
2. آشوب گری شرق و غرب علیه مسلمانان؛
3. رومیان و نقش آنان در زمان ظهور؛
4. ترکان و نقش آنان در دوران ظهور؛
5. یهودیان و نقش آنان در دوران ظهور؛
6. اعراب و نقش آنان در دوران ظهور؛
7. جنبش سفیانی؛
8. یمن و نقش آن در دوران ظهور؛
9. مصر و حوادث آن در دوران ظهور؛
10. سرزمین اسلامی مغرب و حوادث دوران ظهور؛
11. عراق و نقش آن در دوران ظهور؛
12. جنگ جهانی در دوران ظهور؛
13. ایرانیان و نقش آنان در دوران ظهور؛
14. نهضت ظهور مقدس؛
15. سیمای حکومت جهانی امام مهدی(عج)؛ .
16. حضرت مهدی عج از دیدگاه شیعه؛
17. مقام حضرت مهدی(عج) در پیشگاه پروردگار؛
18. مهدی منتظر(عج) از دیدگاه اهل سنت؛
19. پاسخ‌های محکم اهل سنت به تردید کنندگان در عقیده به مهدی؛

انگیزه تالیف کتاب عصر ظهور

ایشان در مصاحبه ای که در فصلنامه انتظار[5] انجام داده است در مورد انگیزه تالیف کتاب چنین می گوید: از دیدگاه شیعیان، انقلاب اسلامی ایران، به عنوان زمینه ساز ظهور مطرح است. آنان کم و بیش می دانند که این انقلاب از علائم ظهور است. در روایت های موجود، عبارات« رجل من قم» و « قوم من المشرق» آمده است. به این انگیزه خواستم کتابی بنویسم تا خلا موجود اندکی پر شود. در واقع برای آشنایی شیعیان با عصر ظهور و زمینه سازی برای آن و برای شناخت علامت های ظهور و رابطه انقلاب اسلامی ایران با آن علائم؛ کتاب «عصر ظهور» را تالیف کردم.

منابع مورد استفاده

به گفته کورانی، در این کتاب از منابع شیعه و سنی استفاده شده است. کتاب مسند احمد بن حنبل [6] مستدرک حاکم،[7] و الفتن نعیم بن حماد؛[8] از منابع اهل تسنن هستند که در کتاب مورد، استفاده قرار گرفته اند. همچنین کتاب‌های کمال الدین [9]شیخ صدوق، الکافی [10]شیخ کلینی، الغیبة[11] شیخ طوسی و الغیبه نعمانی[12] و بحارالانوار[13] الزام الناصب[14] علامه مجلسی از منابع شیعی هستند. البته به زعم نویسنده، گفته است که اعتماد او به منابع شیعی بوده است.[15]

این کتاب با وجود بزرگواری نویسنده و مزایا و ابتکارات و نوآوری هایی که در مورد حوادث مختلف آخرالزمانی و نقش اقوام و ملل و شخصیت های مختلف در امر ظهور امام مهدی(عج) دارد؛ دارای مشکلاتی است که عبارتند از:

1. خلط احادیث شیعه و سنی و عدم تفاوت گذاشتن بین این دو گروه از احادیث. [16] بنابراین، نمی توان تشخیص داد چه مقدار از مطالب را از منابع شیعه آورده است و چه تعداد از احادیث از اهل سنت.
2. استناد به روایات ضعیف السند [17] و نقل روایاتی که اهل سنت نیز آن ها را قبول ندارند وفاقد منبع حدیثی اند [18]و در واقع مخلوطی از مطالب روایی و غیر روایی هستند.
3. برداشت های خاص از روایات که استنباط شخصی و سلیقه ای ایشان است و برای دیگران مشخص نیست[19] و ربط دادن روایات نیز دراین کتاب ذوقی و سلیقه ای است، نه علمی.
4. تطبیقات گسترده ایشان نسبت به رویدادها و اشخاص[20] که متاسفانه مورد سوء استفاده برخی از اشخاص و گروه ها و دستاویز و بهانه ای شده است در تطبیق شخصیت ها و شرایط مورد نظرشان با شخصیت ها و شرایط مطرح شده در کتاب؛ که این، [21] از مهم‌ترین آسیب های مهدویت محسوب می شود. البته خود ایشان هم به این ضعف اعتراف کرده شده و در مصاحبه ای که در فصلنامه انتظار انجام داده به این موضوع اشاره کرده است.[22]

پانویس

1. ↑سایت تبیان، یکشنبه، 13 / 12 / 1385.
2. ↑گفتگوی خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) با علی کورانی، به تاریخ 23 / 3 / 1393.
3. ↑نظر خاص ایشان در مورد فیلم نوستر آداموس کورانی در مقدمه کتاب به فیلم نوستراداموس اشاره می‌کند. ازمنظر او ساخت این فیلم بزرگترین فعالیت تبلیغاتی دشمنان علیه اعتقاد شیعیان به ظهور امام مهدی(عج) بود. از دیدگاه کورانی شواهد نشان می‌دهد که صهیونیست‌ها در ساختن این فیلم دست داشتند و همه هدفشان هم متحد کردن اروپا و آمریکا برای دشمنی با مسلمانان بود. سازندگان این فیلم نکته‌ای را به پیشگویی نوستراداموس اضافه کرده‌اند و آن این‌که پس از شکست اروپا و نابودی شهرها و نمادهای تمدن آمریکا توسط موشک‌های غول‌پیکری که در اختیار امام مهدی(عج) است، آمریکایی‌ها برای رویارویی با امام به کمک روس‌ها متوسل می‌شوند و دست آخر هم بر امام مهدی پیروز می‌شوند. کورانی کتاب نوستراداموس را در تقابل با انقلاب اسلامی و مهدویت می‌داند. ازدیدگاه او این کتاب بعد از انقلاب با تفسیرهای متعدد منتشر شد و به چاپ‌های میلیونی رسید. بعد هم فیلم شد و با پخش در شبکه‌های تلویزیونی میلیون‌ها نفر آن را دیدند. وی به مسلمانان و شیعیان هشدار می‌دهد که پشت ماجرای این فیلم چه بوده است و اینکه دشمنان اسلام از خیزش اسلامی‌ در کشورهای مسلمان در هراس‌اند و از هر عنصر تبلیغاتی استفاده می‌کنند تا برای ملت‌های خودشان اعلام خطر کنند. ر.ک: عصر ظهور، مقدمه کتاب.
4. ↑کتاب عصر ظهور، فهرست کتاب.
5. ↑فصلنامه انتظار، سال اول، شماره دوم، ص 61
6. ↑ر.ک: عصر ظهور، ص 26 و 36 و 214 و...
7. ↑ر.ک: عصر ظهور، ص 77 و 140 و ...
8. ↑ر.ک عصر ظهور، ص 41 و 42؛ 53، 63، 79، 145 و 144، 151 و ...
9. ↑ر.ک: عصر ظهور، ص 206 و 267 و...
10. ↑ر.ک: عصر ظهور، ص 216 و
11. ↑ر.ک: عصر ظهور، ص 202 و 204 و 117 و ...
12. ↑ر.ک: عصر ظهور، ص 127 و 143 و...
13. ↑ر.ک: عصر ظهور، ص 206-209 و 218 و 222-226 و ...
14. ↑ر.ک: عصر ظهور، ص 81 و 180 و ...
15. ↑گفتگوی خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) با علی کورانی، به تاریخ 23 / 3 / 1393.
16. ↑این اشکال اساسی در جای جای این کتاب به چشم می خورد و کافیست به متن کتاب مراجعه گردد.
17. ↑ایشان بیش‌تر روایاتی را که از اهل سنت بیان کرده، از منابع و کتاب‌هایی هستند که اعتبار چندانی ندارند و در منابع شیعه یافت نمی شوند؛ از جمله منابع ایشان می توان به کتاب های الملاحم و الفتن ابن حماد اشاره کرد که از روایت های این کتاب در جای جای کتابش استفاده کرده است و نیز از عقد الدرر يوسف بن يحيى بن على بن عبدالعزيز مقدّسى شافعى و مستدرک حاکم نیشابوری. ( آدرس این روایات در پاورقی صفحات قبلی بیان شد)،
18. ↑ایشان در مصاحبه ای که با فصلنامه انتظار داشته اند در جواب این مسئله که: شما در کتاب عصر ظهور فقط به نقل روایات پرداخته اید و بحث سندی و تعارض روایات و ... را مطرح نکرده اید، به نقص این کتاب در این مورد اعتراف کرده است و می گوید: بله این نقص کتاب است؛ اما اعتقاد دارم که کلیات آن صحیح است. لذا اگر دوباره بخواهم بنویسم، اول روایات را بررسی می کنم و بعد می نویسم. در صورتی که مخاطب بگوید که چرا به این روایات اعتماد کردی؛ می گویم: من به آن نقل ها اعتقاد داشتم؛ اما این تصور قابل بحث است.( فصلنامه انتظار، سال اول، شماره 2، ص 62).
19. ↑برداشت های ایشان در مورد حوادث مربوط به خروج و قیام سفیانی و مراحل گوناگون این جنبش(عصر ظهور، ص 99-149)؛ بخش ایرانیان در دوران ظهور(عصر ظهور، ص 211-242) و بخش آغاز نهضت ظهور مقدس(عصر ظهور، ص 249-313) و ترتیب وقایع مربوط به این حوادث و رویدادها مورد تردید بوده و نمی توان قطع به این موضوع قطع پیدا کردو حال این که ربط دادن روایات در این کتاب، ذوقی و سلیقه ای است و علمی نیست،
20. ↑از جمله تطبیقات ایشان در این کتاب عبارتند از: تطبیق قیام مشرق به انقلاب ایران(عصر ظهور، ص 179 و 232 و 233)، تطبیق ترک ها بر روس‌ها (عصر ظهور، ص 26 و 32 و 61 و 63 و ...)، تطبیق سرزمین ایلیا به قدس(عصر ظهور، ص 36) تطبیق رومیان به کشورهای اروپایی و آمریکا(عصر ظهور، ص 51)؛ تطبیق حسنی به نفس زکیه(عصر ظهور، ص 179).
21. ↑از جمله می توان به مستند «ظهور نزدیک است» اشاره کرد که عوامل و دست اندرکاران تهیه این مستند بسیاری از اشخاص و اعلام و حوادث مربوط به ظهور را از جمله خراسانی و شعیب بن صالح، ملک عبدالله، یمانی و دجال و انقلاب اسلامی را با استفاده از این کتاب به اشخاص و حوادث مورد نظر خود تطبیق داده و اهداف خود را دنبال کرده اند.
22. ↑فصلنامه انتظار، سال اول، شماره دوم، ص 61

منابع

1. کورانی، علی، عصر ظهور، ترجمه مهدی حقی، شرکت چاپ و نشر بین الملل، قم، 1390 ش.
2. مصاحبه با استاد علی کورانی، فصلنامه انتظار، سال اول، شماره 2، زمستان 1380،
3. گفتگوی خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) با علی کورانی، به تاریخ 23 / 3 / 1393.