ترفندهای جذب مدعیان

هر مدعی دروغین سعی می‌کند با شناخت کافی از مخاطبان خود و با وارونه جلوه دادن حقیقت و سوء استفاده از کاستی‌ها و وجود خلاء مادی و معنوی؛ عده‌ای را به عنوان مرید گرد خود جمع‌کند. آنان برای کسب توفیق در این راه از شیوه‌های‌خاصی استفاده می‌کنند که به انواع مختلفی مانند ترفندهای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، روان شناختی تقسیم می‌شوند. در مجموع می‌توان شگردها و ترفندهای مدعیان دروغین را به این صورت بیان کرد:

ترفند فرهنگی

مدعیان با هدف قرار دادن ارزش‌ها و باورها، مرتبطین را به تسخیر خود در می‌آورند. سوء استفاده از مفاهیم پذیرفته شده در بین مردم، مانند استخاره وخواب‌، از جمله آن‌ها است. به عنوان نمونه احمد الحسن بصری برای اثبات ادعای خود با ذکر روایاتی، از روش استخاره در جذب مخاطب استفاده کرده است.[1]

سوء استفاده ازروایات مهدویت و تاویل گرایی‌ و ذوق گرایی یکی دیگر از بارزترین‌ترفندآن‌ها در این زمینه است.

به عنوان نمونه در مستند موسوم به «ظهور بسیار نزدیک است» با استناد به حدیثی که در آن کلمه« روح الله» وجود دارد این واژه بر حضرت امام خمینی(ره) تطبیق داده شده است؛ در حالی که منظور از روح الله اسم نیست، بلکه چنان که علامه مجلسی در بحار الانوار[2] می‌فرماید:

كلمه بروح اللَّه در متن، يعنى به رحمت خدا يا دين او يا دانش او يا جانشينان او؛ خلاصه اين كه دوستى آن ها براى خداست، نه براى مال و حسب و نسب و ساير امور دنيایى.‌

ترفند اجتماعی

با توجه به مشکلات اجتماعی موجود، مدعیان به طور زیرکانه خود را به اجتماع و مردم نزدیک و با سوء استفاده از آن ها اهداف فرقه‌ای خود را دنبال می کنند.

. به عنوان نمونه« خ- م»[3] با ترفند درمان افراد، بیمار کار خود را آغاز و بعد نمایندگی امام را ادعا کرد و برای پیشبرد اهداف خود با خانمی در یکی از شهرستان ها که با اجنه ارتباط داشته در تماس بوده و در پیشبرد مقاصدش از دیدگاه های او استفاده می‌کرده است.[4]

ترفند سیاسی

ترفند‌های سیاسی نوعا به ترفندهایی گفته می‌شود که مدعیان با در نظر گرفتن روانشناسی مخاطب مطالبی را بیان می‌کنند که مخاطبین از آن استقبال کنند و به نوعی با آنها ابراز عقیده کنند. در ایران پس از انقلاب اسلامی با توجه به سلایق مختلف، مدعیان برای جذب، با طوایف مختلف همساز می‌شوند تا در روند ادامه کار فرقه‌ای موفق گردند. برخی از آن ها از اساس با سیاست مخالفند و با این ایده جلو می‌آیند. برخی دیگر، بالعکس مدافع سیاست و نظام هستند که در این صورت با این ترفند به جلو حرکت و مخاطبان خود را جذب می‌کنند. اکنون به یک نمونه انقلابی بودن اشاره می‌شود. انقلابی بودن مدعی به نظرمی رسد بیش تر برای جذب انقلابیون باشد لذا ترفند آن ها باطرح مباحثی از انقلاب واستکبار همراه بوده است. این ترفند غالبا در قالب سخنرانی‌ها و آثار منتشر شده از مدعیان دیده می‌شود. ناگفته نماند که این شگرد می‌تواند نوعی مصونیت از جانب دستگاهای امنیتی‌برای مدعی ایجاد کند. خوشبختانه باهوشیاری مسئولان امنینی ناکارآمد بوده است.

« علی یعقوبی» مدعی ارتباط در چندین سخنرانی، در زمینه با انقلاب اسلامی جملاتی اغراق آمیز بیان نموده و خود را یک حافظ انقلاب معرفی کرده است:

«البته بنده آن چیزی که وظیفه بنده باشد‌، در قبال انقلاب است… محدوده بنده‌، محدوده انقلاب است؛ ولی آن چیزی که به انقلاب ارتباط داشته باشد، در این محدوده است وماجرای غائله کوی دانشکاه با انقلاب ارتباط داشت؛ حمله آمریکا به ایران با انقلاب ارتباط دارد….اگر ادعای داریم به محبت الاهی مصادیقی از این ادعاها را در موضوعات مختلفی انجام داده ایم…» [5]

ترفند روانشناختی

یکی دیگر از کارآمد‌ترین و تاثیر گذار‌ترین ابزارهای جذب مخاطب، استفاده از ترفندهای روان شناختی است، چرا که مدعیان در این ترفند مرتبطین خود را به تسخیر خود در می‌آورند. از باب نمونه به یک مورد پرکاربرد، یعنی ترفند شخصیت سازی کاذب مدعی می‌پردازیم. آقای« ابطحی» در کتاب پرواز روح دارای شخصیت ویژه‌ای معرفی شده است. این در حالی است که مدعی بعدها در اعترافات خود می‌گوید: مطالب این کتاب و دیگر آثار او با او منطبق نبوده و تنها هدفش توجه مردم به خویش بوده است. وی می‌گوید: هر كس دوست دارد داراي شخصيت باشد من نمي‌توانستم از راه عادي داراي شخصيت شوم؛ لذا از همان جواني شخصيت كاذبي براي خود ساختم.[6]

پانویس

1. ↑برای اطلاع بیشتررک: «محمد شهبازیان نقد و بررسي بهره‌گيري از استخاره، معجزه و خواب در ادله مدعي يماني بصري»، انتظار موعود زمستان 91، شماره 39، صص 139 به بعد.
2. ↑مجلسی، بحارالأنوار، ج 65، ص 139.
3. ↑وی 40 ساله متولد تبریز دارای لیسانس مدیریت و کارمند غیر رسمی یکی از دانشگاهای تهران.ادعای اونمایندگی امام زمان است(جامعه مدرسین قم، قبیله‌حیله، ص 162) .
4. ↑جامعه مدرسین، قبیله‌حیله، ص 162.
5. ↑حجامی، به‌سوی‌انحراف، ص 61.
6. ↑دادستانی ویژه روحانیت، اعترافات آقای ابطحی

منابع

1. شهبازیان، محمد، «نقدوبررسي بهره‌گيري ازاستخاره، معجزه‌وخواب در ادله مدعي يماني بصري»، انتظار موعود، شماره، 39، مرکز تخصصی مهدویت، قم، 1391.
2. مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، داراحياء التراث العربي، دوم، بيروت، 1403 ق.
3. جامعه مدرسین قم‌، قبیله حیله‌، بی نا، بی جا 1429 ق.
4. حجامی، حسین، به سوی انحراف‌، پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی، بی نا، بی تا.
5. فیلم ها، اعترافات، ح ـ الف، آرشیو مرکز تخصصی مهدویت، بی تا.