دانشنامه جامع مجازی ویکی مهدویت

دربارة فرجام زندگي آخرين حجّت الاهي‌، مهدي موعودQ، ديدگاه‌هاي گوناگون و گاهي ناهمگون ارائه شده است. يکي از اين ديدگاه‌ها آن است که برخي پايان عمر آن حضرت را به‌طور لزوم کشته‌شدن و شهادت دانسته‌اند. و برخی نیز با خدشه به دلایل و روایات گروه اول پایان عمر حضرت را مرگ طبیعی می دانند. در این نوشتار به دلایل و احادیث مورد استناد هر دو گروه اشاره کرده و آن ها را مورد نقد و بررسی قرار می دهیم.در اين ديدگاه به دليل‌هايي استناد شده است:برخي با پافشاري بر اين نکته که شهادت فيضي بزرگ است، محروم‌شدن انسان‌هاي بزرگ از آن را، ناروا دانسته‌اند. از اين رو بر اين باورند که ناگزير امام مهديQ، به شهادت خواهد ‌رسيد تا از اين فيض بزرگ محروم نشود. از منظر اين افراد، شخصيت قدسي امام مهديQ اقتضاي آن را دارد كه با شهادت به لقاي خدا برود.ر نقد اين سخن مي‌توان ...

مديريت از ديدگاه اسلام عبارت است از: «هنر و علم به‌كارگيرى صحيح افراد و امكانات براى رسيدن به اهداف سازمانى به گونه‌اى كه با موازين شرع مغايرت نداشته باشد».اگر بخواهيم امروزه معادل و مرادف و همانندى براى رهبرى و مديريت در مصطلحات اسلامى بيابيم، بايد بگوييم رهبرى ارشاد و رشد مراد است. لذا قدرت رهبرى همان قدرت برهدايت و ارشاد در اصطلاحات اسلامى است.برای امام زمان به عنوان مدیر سه نوع مدیریت متصور است:وران غیبت صغرا را عصر آشفتگی و حیرت شیعیان نامیده‌اند، چراکه جو اختناق و سیاست عباسیان موجب گردید تا امام حسن عسکری راه تقیه و رازداری و احتیاط را در پیش گرفته و حتی از انتشار خبر ولادت حضرت مهدی جلوگیری نماید و در این مدت تنها چند نفر معدود توانستند حضرت مهدی را از نزدیک زیارت کنند. به‌همین‌علت بود که پس‌از شهادت امام حسن عسکری پیروان آن حضرت به چ ...

«اعْلَمُوا أَنَّ اللهَ يُحْيِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الْآياتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ»؛ بدانيد خداوند زمين را بعد از مرگ آن زنده مى كند. ما آيات [خود] را براى شما بيان كرديم، شايد بينديشيد.این آیه، به بیدار شدن طبیعت و سرسبزی و خرَمی آن بعد از زمستان سرد، اشاره دارد که بر اثر بارش باران، تابیدن آفتاب بهاری و وزش نسیم ملایم، طبیعت جان تازه ای می گیرد و درختان برگ و شکوفه می دهند و با رویش گیاهان، گویا زمین به جنب و جوش در می آید. این ها همه آیه و نشانه قدرت و رحمت الهی اند که انسان را به یاد مبدا و معاد می اندازد.وایات از حقیقت مهم تری پرده بر می دارند و آن، زنده شدن زمین با نور عدالت فراگیر حضرت مهدیQ است. زمینی که بر اثر کفر، شرک، تبعیض و بی عدالتی مرده است، با حاکمیت توحید خالص و تحقق عدالت، جان تازه ای می گیرد ...

ابوسهل اسماعیل بن علی نوبختی، یکی از بزرگ‌ترین متکلمان امامیه در دوران غیبت صغرا است. او از اولین مولفانی است که بخش قابل توجهی از فعالیت علمی خود را به تبیین امامت و غیبت امام دوازدهمQ اختصاص داد. وی علاوه بر نقش آفرینی در نهاد وکالت، در معرفی آن نهاد و همچنین در تثبیت جایگاه نواب نقش بسزایی داشت. او در هدایت شیعیان و برخورد با فرقه‌های انحرافی، فرقه‌هایی همچون واقفه و مقابله با مدعیان دروغین نیابت؛ مدعیانی همچون حسین بن منصور حلاج تلاشی بسیار کرد.سماعیل بن علی بن اسحاق بن ابی سهل بن نوبخت، که با کنیه ابوسهل و با القاب نوبختی، کاتب و بغدادیخوانده شده است؛ در تاریخ 237 هجری متولد شد. از محل تولد و سال‌های آغازین حیات وی اطلاعی چندان در دست نیست. او با وجود این‌که مدتی از حیات خود را در دوان امامین هادی و عسکریS گذرانده است؛ از ارتباط وی ...

«یهود» یکی از ادیان بزرگ آسمانی و توحیدی است که پیروان آن معتقدند خدا (یهوه) از طریق حضرت موسی وحی فرستاده است. این دین، از همه ادیان قدیمی‌ترو دارای سابقه‌ای 3800 ساله است. و به خدای واحد و عادل در نظام طبیعی و دستگاه اجتماعی دارد. که مظهر این اعتقاد، کتاب مقدسیهودیان «تنخ »(تورات) است که در واقع یک سند کامل و متن متقن تاریخی برای آن قوم به شمار می‌رود.يهوديت و يهوديان بيش از هر دين و قوم ديگري در قرآن مجيد مورد توجه قرار گرفته‌اند. شخصيت‌هاي مهم، حوادث تاريخي، قوم اسرائيل، عقايد و اعمال يهوديان و نيز متون مقدس يهودي مكرر در قرآن مطرح شده و مورد داوري قرار گرفته اند و در برخی موارد، تأييد و تصديق شده و مواردی نیز مورد نقد قرار گرفته‌اند.ضرت ابراهیمS اولین فرد یهودی و بانی قوم یهود است. او در شهر اور زندگی می‌کرد و دارای دو پسر به نام‌های ا ...

«سربداران» یکی‌ازحکومت های دوران ‌فترت بعد از سقوط ایلخانان تا روی کار آمدن تیموریان در ایران یودند که آموزه مهدویت در شکل گیری و استمرار آنان تاثیر گذار بوده است.سربداران‌، مردمانی صوفی مسلک و اثنا عشری بودند که در غرب خراسان بزرگ و در سال 736 ق به پیروی از تعالیم شیخ خلیفه مازندرانی (م736ق) از روحانیون مبارز و رهبر فکری جنبش و شیخ حسن جوری (م743ق) شاگرد ومرید شیخ خلیفه، ‌علیه ظلم و جور حاکمان محلی و بازماندگان دولت ایل خانی (حک: 654 ـ 736ق) برخاستند.قـيام کنـندگان نـام «سـربداران» را اختيارکـردند. به گفته حافظ ابرو کـه مبتنـي بـر « تـاريخ سـربداران» ميباشـد اين عـنوان را به معنـي « محكـوم بـدار» ، «مأيوسـان » و « بخشـايش ناپذيران» دانســته است.کومت سربداران را به دو دوره می‌توان تقسیم کرد: دوره اول به رهبری امیر عبد الرزاق باشتینی تاسیس شد ...

مشعشعیان، دولتی است که با ادعای مهدویت شکل گرفت. مؤسس این دولت، سیدمحمد بن‌فلاح از علمای حوزه حلّه بود که در سال 828 قمری ادعای مهدویت کرد و توانست نظر بیشتر قبایل خوزستان را به خود جلب کند. وي، بعد از جنگ‌های متمادی، توانست در سال 845 قمری در شهر هویزه حکومت تشکیل دهد. صفویان، در سال 914 قمری به حکومت مستقل آنان يورش بردند و از آن زمان به‌بعد، بیش از دویست‌سال به‌صورت حکمرانان تابع بر این منطقه حکومت کردند.هبری این جنبش، به دست شخصی به نام سیدمحمد بن‌فلاح فرزند هبه‌الله بن‌حسن می‌باشد. وی در شهر واسط به دنیا آمد. او در محیطی دشوار رشد کرد. از زمان مرگ پدرش خبری در دست نیست، اما با اجازه مادرش برای تحصیل به حلّه رفت و در درس احمد بن‌فهد حلّی شرکت کرد. او در هفت‌سالگی، قرائت قرآن و مقدمات علم را آموخت و در مدرسه، تمام اوقاتش را به درس و مطالعه ...

مواره پيروان اسلام در طول اعصار گذشته، مردى از اهل‌بيت پيامبر در آخرالزمان با شعار عدالت‌گسترى و به همراهي و كمك انسان‌هاى بى‌شمارى اعقتاد داشته‌اند. آن انسان الهى با حكومت بر روى زمين رفاه را در بين مردم‌ گسترش خواهد داد. مسلمانان به پيروى از پيامبر كه آمدن چنين شخصى را بشارت داده بود، نام وى را مهدى (هدايت الهى شده) نهادند. نام او از همان صدر اسلام در دل‌ها جاى گرفت، بر زبان‌ها جارى شد، به نسل‌هاي بعدى منتقل گرديد و در كتاب‌ها ثبت شد. بزرگانى از اهل‌سنت، با ديدگاه‌ها و مذاهب گوناگون در باب آن عدالت‌گستر تك‌نگاشته‌‌ها و رساله‌هاى مستقلى نوشتتند و بسيارى از محدثان در كتاب‌هاى خويش بابى را به روايات و آثار مهدىQ اختصاص دادند. اين آموزه در نزد اهل‌سنت به عنوان يكى از «اشراط‌الساعه» مطرح ‌بوده و در طول تاريخ كاركرد بسزايى داشته است. اهل حدیث ...

يكي از بحث‌هاي مهم در موضوع مهدويّت، بحث «غيبت» است. غيبت (به فتح غین) در اصل به معناي چيزي است كه پنهان و پوشيده باشد. در اصطلاح نیز دوراني از زندگانی امام جامعه است كه ایشان به پنهان زیستي مجبور شود. از این‌رو، دوازدهمین جانشین پیامبرa در سال 329 ق، بعد از شهادت پدر بزرگوار خویش و در پنج سالگی از دیده‌ها غایب شدند. غيبت آن حضرت به دو مرحله كوتاه (صغرا) و طولانی (كبرا) تقسیم مي‌شود.ز روايات استنباط مي‌شود كه غايب بودن حضرت مهديQ به‌معنای «ناپيدايي» است که با لغت غیبت همخوانی بیش تری دارد. معنای دیگر غیبت که آن نیز مستفاد از احادیث است، «ناشناسی» امام زمانQ در بین مردم می‌باشد که البته این امر، به‌صورت طبیعی (و نه معجزه وار) واقع می‌شود. امر غيبت و پنهان زيستي، تنها در مورد امام مهديQ واقع نشده است، بلکه تعدادي از پيامبران نیز بخشي ...

از جمله‌ منابع‌ و مآخذ غني‌ و سابقه‌ ديرين‌ حديثي‌ در مباحث‌ مهدويّت، كتاب‌ گران‌ سنگ‌ و ارزش‌مند «كمال‌الدين‌ و تمام‌ النعمه»‌ است‌. اين‌ كتاب‌ در نيمه‌ دوم‌ قرن‌ چهارم‌ هجري، اواخر عمر شريف‌ مرحوم‌ صدوق،‌ به‌ نگارش‌ درآمده‌ و چون از منابع اولیه و معتبر شیعه در زمینه مهدویت می باشد که از سوی یکی از دانشمندان و محدثان بنام شیعه تالیف یافته است در جامعه علمی،‌ از اعتبار خاصّي‌ برخوردار است‌ و مورد توجّه‌ خاصّ دانشمندان‌ شيعه‌ قرار دارد. این کتاب از قدیمی ترین و معتبرترین منابع روایی شیعه درباره امام زمانS می‌باشد. شیخ صدوق در این کتاب بسیاری از مباحث اعتقادی شیعه را در مورد آن حضرت و غیبت آن امام مطرح کرده و به پاسخ‌گویی شبهات منکران و مخالفان ‌پرداخته است. كتاب‌ مذکور، از جمله‌ منابع‌ و ماخذ اوّليّه‌ براي‌ تدوين‌ و تأليف‌ بسیاری از نويسندگا ...