حکومت جهانی امام مهدی

ظهور امام مهدی دستاوردهای مهمی برای جامعه بشری به ارمغان می‌آورد. یکی از ارمغان‌های آن تشکیل حکومت جهانی به دست امام مهدی است به این معنی که حکومت آن حضرت فرا ملیتی، فرامنطقه‌ای و فراقومیتی است. با این رویکرد دامنه حکومت امام مهدی شامل همه اقوام و طوایف اسلامی می‌شود. علاوه بر این همه ملت‌ها از آن بهره خواهند برد، همچنین سایر کشورهای جهان را در بر می‌گیرد.

به همین لحاظ حکومت جهانی امام مهدی همان گونه که ائمه بیان کرده‌اند گستره جهانی دارد و شرق و غرب جهان هستی را فرا خواهد گرفت.

امتیازات این مسئله مهم در اندیشه اسلامی از زوایای مختلفی مورد اشاره قرار گرفته‌ است و در دو ساحت جهان‌داری «حکومت» و جهان‌آرایی «توسعه حکومت در مقیاسی جهانی» تعریف شده است.

ساختار حکومت امام مهدی

تشکیل‌دولت

حکومت امام مهدی شکل و ساختار الهی دارد و با تشکیل دولت شروع می‌شود و آن گونه که از امام باقر روایت شده است در شمار آخرین دولت‌ها قرار می‌گیرد و نقطه قوت آن در این است که هیچ دولتی نمی‌تواند همانند آن رفتار کند.[1] تأمل در متن روایات بیان‌گرآن است که حکومت امام مهدی بهترین حکومتی است که بشر آن را تجربه می‌کند و هیچ فسادی در آن دیده نمی‌شود. تعبیر «یملک» در روایات مهدویت بیان‌گر آن است که امام مهدی حکومت تشکیل می‌دهد. سؤال پیروان اهل بیت از این مسئله این حقیقت را تأیید می‌کند.[2] همچنین امام مهدی در سیره و نوع رفتار و جایگاه متفاوت از ائمه پیش از خود است و به سلیمان نبی تشبیه شده است.[3] تأمل در متن روایات مهدویت بیان‌گرآن است که حکومت امام مهدی بهترین حکومتی است که بشر آن را تجربه می‌کند و هیچ فسادی در آن دیده نمی‌شود.

دولت‌کریمه

در توصیف حکومت امام مهدی در اندیشه مهدویت از واژه «دولت کریمه» استفاده شده است این تعبیر در متون دعاهای مربوط به امام مهدی قابل مشاهده است.[4] با دقت در مورد مسئله مهدویت و تأمل در باره آن در پرتو احادیث مختلف و در کنار هم قرار دادن مفاهیمی همانند «قائم» «یملک» «دولتنا» «دوله کریمه» می‌توان دریافت امام مهدی علاوه بر امامت، حکومت تشکیل می‌دهد و طبق اخباری که در این زمینه وجود دارد حضرت عیسی در دعوت مسیحیان روم[اروپا] و چین [آسیا] به دین اسلام او را یاری می‌کند.[5]

حکومت امام مهدی وعده الهی است و بشارت به آمدن منجی پیروان ادیان را شامل می‌شود و چنان که در کتاب مقدس آمده است شریران منقطع می‌شوند و متوکلان به خدا وارث زمین خواهند شد و گرچه اکنون اندک و کم‌شمارند و هر آنچه او را جستجو کنی او را نمی‌یابی اما زمانی کوتاه شریر نیست می‌شود و صالحان متوضعانه وارث زمین شده و شادکام می‌شوند.[6] خداوند روزهای صالحان را می‌داند و زمین میراث ابدی ایشان خواهد شد.[7]

دولت‌مردان حکومت امام مهدی

کارگزاران حکومت آن حضرت توان ویژه‌ای در مدیریت دارند و از آنها به عنوان صاحبان پرچم یاد شده است، آنان مطیع امر امام هستند و مجری احکام الهی هستند و در پهنه جهان هستی آن حضرت را یاری می‌کنند. [8]

شیوه حکومت امام مهدی

گزراه‌هایی در باره روش حکومت آن حضرت به شیوه حضرت داود وجود دارد[9] در این نوع از حکومت از شاهد سؤال نمی‌شود و این مسئله ممکن است اشاره به اشراف و تسلط کامل آن حضرت بر همه امور باشد همان گونه در روایت آمده است او با جرائم مخفی شرک و کفر حتی اگر قائل به آن زیر سنگ پنهان شده باشد مبارزه می‌کند.[10]

دستاورد حکومت امام مهدی

مهم‌ترین دستاورد حکومت امام مهدی برقراری امنیت در زمین است و بر همه امور نظارت دارند.[11] حضور کارگزاران و دولت‌مردان حکومت امام مهدی برای زمینیان مایه افتخار است به گونه‌ای که رضایت‌ مندی از حضور آنان در منطقه‌ای که به آن رفته‌اند باز گو می‌گردد.[12] خداوند در يك شب ‌امور او را اصلاح مي‌نمايد و زمينى را كه از ظلم پر شده، از عدالت پر مي‌كند. رايات سود خراسان وى را همراهى مي‌كند، آسمان با باران بسيار زمين را سيراب مي‌نمايد، زمين نباتات بسيار مي‌روياند، و گنج ها بیرون می اورد و مال را تقسیم می کند، اسلام عزيز مي‌گردد، ثروت مردم انبوه مي‌شود و بخشش‌هاى مهدى در دوران حكومتش بدون حساب است[13]

مدت حکومت امام مهدی

واکاوی روایات مهدویت با رویکرد شناسایی مدت حکومت ما را با عددهای متفاوتی روبه‌رو می‌کند.در روایات شیعی برای حکومت امام از 19 سال تا 300 سال سخن به میان آمده است. روایات 19 سال از لحاظ سند و دلالت قابل پذیرش است[14].

اما آنچه در این میان جلب توجه می‌کند دیدگاه اهل سنت است که بر اساس روایات وارده از طریق صحابه می‌توان دریافت اصل حکومت امام مهدی از سوی عامه به صورت ضمنی پذیرفته شده است و در منابع معتبر و مورد قبول عامه به مدت حکومت آن حضرت نیز پرداخته اند. بر اساس دیدگاه ایشان ابی سعید خدری از پیامبر نقل کرده است امام مهدی امام مهدی پنج یا هفت یا نه سال حکومت می‌کند.[15]

ویژگی‌های حکومت امام مهدی

جهانی‌بودن

جهانی بودن ویژگی بارز حکومت امام مهدی جهانی بودن آن است. دلائل متعددی براین مطلب قابل ارائه است. خداوند متعال در قران کریم فرموده است: « هُوَ الَّذي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدى‌ وَ دينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ‌ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ» [16] این حقیقت در سوره فتح و صف نیز مورد اشاره قرار گرفته است و بر اساس آن دین اسلام جهانی خواهد شد حتی اگر این واقعیت خوشایند مشرکان نباشد. از امام صادق روایت شده است تأویل آیه شریفه و مصداق عینی و قابل لمس آن در زمان ظهور قائم مشخص می‌شود و در آن هنگام کافر و مشرک وجود نخواهد داشت و حتی اگر زیر سنگ پنهان شده باشند امام مهدی آنها را می‌یابد و از بین می‌برد.[17]

در سایه حکومت امام مهدی دشمنان اسلام از بین خواهند رفت و برای آن حضرت این امکان فراهم می‌شود تا فرهنگ دینی و گرایش به دین اسلام را تعالی بخشد و آن را برای همگان آشکار نماید و حکومتش را در شرق و غرب عالم جلوه گر سازد.[18] افراد و نزدیکانی که امام مهدی را هنگام قیام همراهی می‌کنند در نظر مردم گرامی هستند و برای آنان اشک ریخته می‌شود[19] و خداوند متعال شرق و غرب و زمین را با سرعت برای آنان فتح می‌کند.[20]

تبعیت ادیان از حکومت جهانی‌امام مهدی

پیروان ادیان و صاحبان مکاتب در هرنقطه‌ای از جهان که باشند با قبول حکومت جهانی امام مهدی به دین اسلام می‌پیوندند.[21] در زمان امیر مستضعفان جنگ خاتمه یافته و دوران ظلم و جور و پایان می‌یابد و امنیت در راه‌ها برقرار می‌گردد و حق به صاحبش می‌رسد و برکت فراوان از زمین استخراج می‌شود.[22]

پانویس

1. ↑محمد بن حسن، طوسی، غیبت، ص 472، قم، دارالمعارف، 1411.
2. ↑محمد بن حسن، طوسی، غیبت، ص 474، قم، دارالمعارف، 1411.
3. ↑محمد بن حسن، طوسی، غیبت، 474 قم، دارالمعارف، 1411.
4. ↑محمد بن یعقوب، کلینی، کافی، ج 3 ص 424، تهران دار الکتب الاسلامیه، 1407.
5. ↑محمد بن ابراهیم، نعمانی، غیبت، ص 146، تهران، صدوق، 1397.
6. ↑مزامیر داود، 37، بند 9.
7. ↑مزامیر داود، 37، بند 27.
8. ↑محمدبن علی، ابن باویه، کمال‌الدین، ج 2 ص 673، تهران، کتابچی، تهران، 1376.
9. ↑محمد بن یعقوب، کلینی، کافی، ج 1 ص 397، تهران دار الکتب الاسلامیه، 1407.
10. ↑محمدبن علی، ابن باویه، کمال‌الدین، ج 2 ص 670، تهران، کتابچی، تهران، 1376.
11. ↑محمدبن علی، ابن باویه، کمال‌الدین، ج 2 ص 673، تهران، کتابچی، تهران، 1376.
12. ↑محمدبن علی، ابن باویه، کمال‌الدین، ج 2 ص 673، تهران، 1376.
13. ↑فرمانیان، مهدی، جایگاه آموزه منجی موعود در اندیشه اهل سنت، ص 185
14. ↑ورمزیار، مصطفی، بررسی روایات مدت حکومت امام زمان، پژوهش های مهدوی، شماره شش، 1392
15. ↑احمد، بن حنبل، مسند، ج 3 ص 27، بیروت، دار صادر، بی‌تا
16. ↑توبه آیه 33
17. ↑محمدبن علی، ابن باویه، کمال‌الدین، ج 2 ص 670، تهران، 1376.
18. ↑محمدبن علی، ابن باویه، کمال‌الدین، ج 1 ص 256، تهران، 1376.
19. ↑این تعبیر کنایه از اشتیاق و علاقه وافر است و در قران کریم با تفیض من الدمع به این مسئله اشاره شده است.ر.ک: مائده آیه 83
20. ↑محمد بن حسن، طوسی، غیبت، ص 464، قم، دار المعارف 1411.
21. ↑محمد باقر، مجلسی، بحار الانوار، ج 51 ص 61، بیروت، تراث اسلامی، 1403.
22. ↑محمد بن محمد، مفید، ج 2 ص 384، قم، کنگره شیخ مفید 1413.

منابع

1. قران کریم
2. کتاب مقدس
3. ابن حنبل الشيباني، أبو عبد الله أحمد بن محمد، مسند، بیروت، دار صادر، بی‌تا
4. صدوق، محد بن علی، کمال الدین، تهران، اسلامیه، تهران، 1395
5. طوسی، محمد بن حسن، غیبت، قم، دار المعارف 1411.
6. فرمانیان، مهدی، جایگاه آموزه منجی موعود در اندیشه اهل سنت، مجله مشرق موعود، شماره دوم، 1386.
7. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تهران دار الکتب الاسلامیه، 1407.
8. نعمانی، محمد بن ابراهیم، غیبت، تهران، صدوق، 1397.
9. ورمزیار، مصطفی، بررسی روایات مدت حکومت امام زمان، پژوهش های مهدوی، شماره شش، 1392