منجی در مسیحیت[1]

آشنایی با دین مسیحیت

«دین مسیحیت» در پیوستگی تنگاتنگ با سنت های دین پیش از خود است در بستری کاملا یهودی متولد شد و در نهایت با گذر روزگار، در هویت دینی جدید گسترش یافت.[2] تعالیم عیسی گواهی است بر مستغرق شدن او در دین و فرهنگ قوم یهود.[3] مسیحیت تنها دینی است که از دینی دیگر (یهود) بیرون آمد و این از ویژگی ممتاز مسیحیت است. در واقع، مسیحیت مذهبی از مذاهب مختلف یهود می باشد؛ ولی بنا به دلایلی آن را جدا و دین مستقل می‌دانیم.[4]

حضرت عیسی تا سی سالگی در شهر ناصره، در ناحیه جلیل، زندگی می‌کرده و به شبانی و نجاری اشتغال داشته است. او در سی سالگی به دست یحیی، تعمید[5] یافت و در دوره‌ای چهل روزه سر به بیابان نهاد تا درباره وظیفه‌ای که بر عهده گرفته است، اندیشه کند وسپس به جلیل آمد؛ مردم را موعظه می‌کرد و می‌گفت : وقت تمام شد و ملکوت خدا نزدیک است. پس توبه کنید و به بشارت انجیل ایمان بیاورید.

او با زبانی ساده و خالی از اصطلاحات با مردم سخن می‌گفت و برای فهم مردم، غالبا آموزه های خود را در قالب مثال و شواهد بیان می‌کرد.[6]وی به علت عواطف و کمالات روحی بلند خویش، گروهایی از طبقات پایین جامعه را به سوی خود جذب کرد و ژرف‌ترین اثر را بر روی آنان داشت[7]؛تا جایی که مردم اورشلیم او را گرامی داشتند و بعضی از آنان، حتی به عنوان «مسیحا» به او علاقه‌مند شدند؛ اما هنگامی که بزرگان یهود ملاحظه کردند تعالیم عیسی منافع آنان را مورد تهدید قرار می دهد، برای کشتن او توطئه کردند[8] و بعد از دستگیری وی به دست ماموران رومی مقیم اورشلیم، او را به سال 33 م به صلیب کشیدند.[9]

موعود باوری در آیین مسیحیت

موعود باوری در مسیحیت ازنفوذ و فراگیری فراوانی برخوردار است ؛ به گونه‌ای که مسیحیت را در زمره موعودباورترین ادیان جای می‌دهد.[10]

وقتی پیروان عیسی او را ناباورانه بر صلیب دیدند، بی‌آن‌که خود را بتواند نجات دهد، سردرگم شدند و پیش خودگفتند: او كه نتوانست جان خود را نجات دهد، چگونه مي‌توانست شهريار نجات‌بخش يهود باشد؟! سه روز پس از سردرگمي و بهت پيروان عيسي، زناني كه براي زيارت قبر او رفته بودند، آن را خالي ديدند و فرشته‌اي آن‌جا بود، به آنان گفت: ترسان مباشيد. مي‌دانم كه عيساي مصلوب را مي‌طلبيد. او در اين‌جا نيست؛ زيرا چنان‌كه گفته بود، برخاسته است. این کار به«رستاخیز عیسی» مشهور شد. بر اساس اين تبيين، عيسي نمرده است بلکه او برخاسته و پس از مدت كوتاهي از چشم‌ها غايب شد و به آسمان عروج کرده است و تا امروز، جامعه مسيحي در انتظار بازگشت اويند و معتقدند که مسیح، به جهان بازمي‌گردد تا ملكوتي را كه از آن سخن گفته بود، برقرارکند. عهد جديد با تأكيد فراوان، اعلام مي‌كند كه شخص عيسي[11] به صورت ناگهاني و بدون اطلاع قبلي،[12] در جلال و هيبت پدر و همراه فرشتگان[13] و همراه با پيروزي و فتح[14] به جهان بازخواهد گشت و با تشكيل حكومت و استوارسازي ملكوت الاهي، بني‌اسرائيل و همه مؤمنان به خود را نجات خواهد دارد.[15]

مسيحيت بر اساس رستاخيز و بازگشت حضرت عيسي(ع) ، شكل گرفت. مسيحيان از عصر رسولان، پيوسته در شوق بازگشت آن حضرت روزگار را سپري كرده‌اند. بازگشت عيسي در عهد جديد بسيار اهميت دارد و در كتاب‌هاي آن بيش از سيصد بار به اين موضوع اشاره شده است[16] (ضمنا بر تفاوت هایی که در اناجیل است)؛ همگی بر سنتی مشترک استوارند، هدفی مشترک دارند و معتقد هستند که عیسی(ع) همان مسیحای موعودی است که انبیا وکتاب مقدس عبری، وعده اش را داده اند[17] از کتاب‌های نبوت معلوم می‌شود که آرزوی آمدن مسیح، گرد سه محور می‌چرخد که البته این محورهای سه گانه به گونه‌ای مشخص از یکدیگر جدا نشده‌اند: مسیح پسر داوود ، بنده خدا و پسر انسان. [18] کتاب مقدّس، تعلیم می‌دهد که پسر خدا بار دوم با شکوه حقیقی و خیره‌کننده خواهد آمد و حوادثی را بیان می کند که قبل از آمدن مسیح اتفاق می‌افتد.[19] در مجموع می‌توان گفت، نویسندگان عهد جدید ، عیسی را مسیحای موعود عهد عتیق فهم کردند.[20]

عیسی دین جدیدی را تاسیس نکرد. او یهودی پایبندی بود[21] و مسیحیان اولیه، خود را به عنوان یک فرقه جدید یهودی تصور می کردند[22] و آیین خود را ادامه آیین یهودی می دانستند؛ [23] اما وجه تمایزشان، اعتقاد به مسیحا بودن عیسی بود. [24]

آنان داستان‌های کتاب مقدس در خصوص ابراهیم، اسحاق و یعقوب را کاملاً می‌دانستند و به آن‌ها ایمان داشتند.[25] آنان مطلع بودند که پیامبران بنی‌اسرائیل به صورت دم‌افزونی با تأکید بسیار این تشنگی را در ملت یهود پدید آورده‌اند که فرزندی از نسل داوود دوران طلایی و شکوه سلطنت پدرش را دوباره برای یهودیان به ارمغان خواهد آورد، به همین دلیل، وقتی عیسی مسیح را یافتند، به او کسوت شهریاری داده و او را همان موعود خواندند. پیام محوری عیسی، شروع حکومت خداوند است و خود را آغازگر این حکومت و خود را مسیحای داوود می دانست[26]

مسیحیت و انتظار

مسیحیت، تنها دینی است که بر اساس انتظار تاریخی یک ملت و آموزه مؤکّد یک دین و اشتیاق دم افزون پیروان آن برای ظهور منجی و موعود شکل گرفته است. به همین دلیل، می‌توان حدس زد که انتظار و موعودباوری تا چه میزان می‌تواند موضوع قابل توجهی برای کتاب مقدس باشد[27] و تنها چیزی که در این دوره آن‌ها را از دیگر یهودیان جدا می‌کرد؛ آن بود که اعتقاد داشتند عیسی همان« ماشیح»، موعود بنی‌اسرائیل است که پیش‌تر انبیای این قوم به ظهور او بشارت داده بودند.[28]

اهمیت مسیح

سرگذشت مسیحیت، تاریخ دیانتی است که از عقیده به تجسم الاهی در جسد شارع و بانی آن ناشی شده است.[29] ازدیدگاه مسیحیت، ایمان به مسیح همه چیز است[30] و بر این دین روی شالوده ایمان به مسیح بنیان نهاده شده است.[31] در هسته مرکزی مسیحیت «آموزه» نیست، بلکه یک «شخصیت تاریخی و نجات بخش» قرار دارد [32] و تنها به خاطر اوست که بافت تاریخی کلیسا را چون رشته ای زرین به هم پیوسته است.[33] مسیحیان، عیسی را همان کسی می‌دانند که نجات می دهد و نجات تنها در نام او وجود دارد.[34] او رئیس نجات[35] و مسیح خداوند می باشد[36] و در واقع آموزه مسیحی، نجات بر عیسی مسیح به عنوان منجی و نجات دهنده جهان تاکید دارد و حتی نجات با زندگی ، مرگ و رستاخیز عیسی مسیح پیوند دارد[37]

نتیجه

حیات مسیحیت، در گرو اعتقاد به آموزة بازگشت مسيح، در همة ابعاد آن است. از محورهای اساسی این آموزه، رجعت یا بازگشت شکوه‌مند مسیح رستاخیز عیسی در آخر الزمان است که این آموزه از باورهاى غالب جامعة مسيحي به شمار می‌رود.[38] «رستاخیز عیسی» به سان سنگ زیرین ایمان مسیحی است و از آغاز مسیحیت، مشخصه اصلی ایمان مسیحی بوده است.[39]

مطالعه تاریخ مسیحیت نشان می‌دهد زیربنایی‌ترین باوری که در همیشه تاریخ این دین، به رغم تحولات و دگرگونی‌های چشم‌گیر ، وجود داشته است؛ اعتقاد به رستاخیز و آرمان بازگشت عیسی رستاخیز عیسی در آخرالزمان است.[40] نقطه اصلی و کانون توجه مسیحیان اولیه و حوادثی که آنان را از دیگر یهودیان آن عصر جدا کرد؛ قضیه زندگی ، مرگ و رستاخیز عیسی بود.[41] اعتقاد به رستاخیز عیسی آنان را به اعتقاد به مسیحا بودن او کشاند.[42]

منجی موعود مسیحیان ، موعودی شخصی، کاملا متعین و دارای جنبه الاهی است[43] و مصداق موعود آنها «عیسی بن مریم» می باشد. واز لحاظ لقب و نسب، موعود مسیحی ها مانند موعود مسلمانان شناخته شده و روشن است[44] و رسالت انجیل، معرفی مسیح به عنوان همان ماشیح و مسیحا می باشد.

پانویس

1. ↑قابل ذکر است که مطالب بیان شده، بنابر اعتقادات و عقاید مسیحیت می باشد و از منابع آنها استخراج شده است و در موارد فراوانی اساسی با مبانی اسلام متفاوت است.
2. ↑مهراب صادق‌نيا، گونه‌شناسی اندیشه منجی موعود در مسیحیت ، ص 221
3. ↑لیندا وودهد ، در آمدی بر مسیحیت ، محمد کاظم مهاجری ، ص 22
4. ↑روح الله شاکری، منجی در ادیان ، ص 69
5. ↑آیین غسل تعمید، نماد منزّه شدن از گناه، و پیوند فرد مؤمن با مسیحِ در حال مرگ، مسیحِ به خاک سپرده‌شده، و رستاخیز مسیح است. غسل تعمید در مسیحیت برگرفته از غسل تعمید داده شدنِ مسیح توسط یحیای تعمیددهنده در رود اردن است.
6. ↑جان بایر ناس ، تاریخ جامع ادیان ، علی اصغر حکمت ، ص 575
7. ↑جولیوس گرینستون، انتظار مسیحا در آیین یهود.
8. ↑توماس میشل، کلام مسیحی ، توفیقی ، ص 68
9. ↑مری جو ویور ، در آمدی بر مسیحیت ، حسن قنبری ، ص 70
10. ↑مهراب صادق‌نيا ، گونه‌شناسی اندیشه منجی موعود در مسیحیت ، ص 257
11. ↑کتاب مقدس ، کتاب یوحنا، باب 14، آیه 3
12. ↑همان ، کتاب متی، باب 24، آیات 32 ـ 51
13. ↑همان ، کتاب متی، باب 16، آیه 27
14. ↑همان ، کتاب لوقا، باب 19، آیات 11 ـ 27
15. ↑جواد قاسمی قمی، تفاسیر مهم مسیحی در باره بازگشت مسیح ، هفت آسمان ، شماره 49 ، ص 23
16. ↑عباس رسول زاده ، آخرالزمان در یهودیت و مسیحیت ، مجله معرفت ادیان ، شماره 2 ، ص 85
17. ↑هری اوسترین ولفسن ، ، فلسفه آباء کلیسا ، علی شهبازی ، ص 183
18. ↑توماس میشل ، ، کلام مسیحی ، توفیقی ، ص 37
19. ↑جيمز انس الاميركاني، فرجام‌شناسی مسیحی به روایت پروتستان ، جواد قاسمی قمی ، مشرق موعود ، شماره 7 ، ص 162
20. ↑اسد الله آژیر، منجی باوری در آیین زردشت و ادیان ابراهیمی ، ص 148
21. ↑ولفهارت پانن برگ، در آمدی به الاهیات نظام مند ، عبد الرحیم سلیمانی ، ص 112
22. ↑اسفن اسکینز ، پیش گویی های آخر الزمان ، علی نظری نائینی ، ص 110
23. ↑آلیستر مک گراس ، درسنامه الاهیات مسیحی ، بهروز حدادی ، ص29
24. ↑مری جو ویور، در آمدی بر مسیحیت ، حسن قنبری ، ، 101
25. ↑مدی جو ویور، درآمدی به مسیحیت، حسن قنبری، ص77
26. ↑مایکل گولدر، عیسی مرد سرنوشت جهانی ، اسطوره تجسد خدا ،سلیمانی اردستانی ، ص 114
27. ↑مهراب صادق‌نیا ، تصویر انتظار در عهد جدید، مشرق موعود ، پیش شماره ، ص 175
28. ↑جان بایر ناس ، تاریخ جامع ادیان ، علی اصغر حکمت ، ص611.
29. ↑همان، ص 575
30. ↑هانس کونگ، متفکران بزرگ مسیحی ، گروه مترجمان ، ص 33
31. ↑جان بایر ناس ، تاریخ جامع ادیان ، علی اصغر حکمت ، ص 608
32. ↑هانس کونگ ، ، متفکران بزرگ مسیحی ، گروه مترجمان ، ص 224
33. ↑هانس کونگ ، ساحت های معنوی ادیان جهان ، حسن قنبری ، ص 324
34. ↑کتاب مقدس ، کتاب اعمال، باب 4، آیه 12
35. ↑همان ، کتاب عبرانیان، باب2، آیه10
36. ↑همان، کتاب لوقا، باب 2، آیه 11
37. ↑آلیستر مک گراس ، درسنامه الاهیات مسیحی( بخش دوم ) بیات ، ج 2 ، ص 619
38. ↑جواد قاسمی قمی، مبانی آموزه بازگشت مسیح در کتاب مقدّس، مشرق موعود ، شماره 9 ، ص 135
39. ↑مهراب صادق‌نيا ، گونه‌شناسی اندیشه منجی موعود در مسیحیت ، ص 243
40. ↑همان ، ص 235
41. ↑رابرت ویر، ادیان در جهان امروز ، عبد ارحیم گواهی ، ص 674
42. ↑مری جو ویور ، ، در آمدی بر مسیحیت ، حسن قنبری ، ص 77
43. ↑همان ، ص 232
44. ↑روح الله شاکری ، مهدویت و آینده جهان ، ص 88

منابع

1. کتاب مقدس
2. اسکینز، استفن ، پیش گویی های آخرالزمان ، علی نظری نائینی، المعی ، تهران ، چ چهارم ، 1392
3. انس الاميركاني، جيمز، فرجام‌شناسی مسیحی به روایت پروتستان، جواد قاسمی قمی، مشرق موعود، شماره 7، آینده روشن، سال دوم، پاییز 1387
4. پانن برگ، ولفهارت، در آمدی به الاهیات نظام مند، عبد الرحیم سلیمانی، چاپ اول، مطالعات ادیان، قم، 1 ج،1386 ه ش
5. رسول زاده ، عباس ، شناخت مسیحیت ، قم ، انتشارات موسسه امام خمینی ، 1ج ،چاپ دوم ، 1389 ه ش
6. شاکری ، روح الله ، منجی در ادیان ، قم ، بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود ، 1ج ، چاپ دوم ، 1389 ه ش
7. شاکری، روح الله، مهدویت و آینده جهان، چاپ اول، نشر معارف، قم، 1392 ه ش ، 1ج
8. صادق‌نیا، مهراب،تصویر انتظار در عهد جدید، مشرق موعود، پیش شماره، سال اول، آینده روشن، 1385 ه ش
9. صادق‌نيا، مهراب،گونه‌شناسی اندیشه منجی موعود در مسیحیت، موحدیان عطار، چاپ اول، دانشگاه ادیان، قم،1 ج، 1389 ه ش
10. قاسمی قمی، جواد،مبانی آموزه بازگشت مسیح در کتاب مقدّس، مشرق موعود، شماره 9، سال سوم، آینده روشن، 1388 ه ش
11. کونگ، هانس، متفکران بزرگ مسیحی، گروه مترجمان، چاپ دوم، دانشگاه ادیان،قم، ج 1 ، 1390 ه ش
12. کونگ، هانس،ساحت های معنوی ادیان جهان، حسن قنبری، چاپ اول، مطالعات ادیان و مذاهب، قم، 1387 ه ش
13. گرینستون ، جولیوس ، انتظار مسیحا در آیین یهود ، حسین توفیقی ، قم ، دانشگاه ادیان ،1ج ، چاپ دوم ، 1387 ه ش
14. گولدر، مایکل، ، عیسی مرد سرنوشت جهانی، اسطوره تجسد خدا، سلیمانی اردستانی، چاپ دوم، ادیان، قم، 1390 ه ش
15. مک گراس ، آلیستر ، الهیات مسیحی، حدادی ، بهروز ، قم ، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب ،1ج ، چ اول ، 1384 ه ش
16. آژیر، اسد الله، منجی باوری در آیین زردشت و ادیان ابراهیمی ، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان ، 1383 ، قم ، 1ج
17. میشل ، توماس ، کلام مسیحی ، توفیقی ، حسین ، دانشکاه ادیان و مذاهب ، قم ، چ سوم ، 1ج ، 1387 ه ش
18. ناس ، جان بایر ، تاریخ جامع ادیان ، علی اصغر حکمت ، تهران ، علمی فرهنگی ، چ نوزدهم ، 1ج، 1388 ه ش
19. ولفسن، هری اوسترین، فلسفه آباء کلیسا، علی شهبازی، دانشگاه ادیان، قم، 1389 ه ش
20. وودهد، لیندا، در آمدی بر مسیحیت، محمد کاظم مهاجری، چاپ اول، کتاب پارسه، تهران، 1 ج، 1391 ه ش
21. ویر، رابرت، ادیان در جهان امروز، عبد ارحیم گواهی، چاپ سوم، نشر فرهنگ اسلامی، تهران، 1 ج، 1386 ه ش
22. ویور، مری جو، در آمدی بر مسیحیت، حسن قنبری، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان، قم، 1 ج، 1381 ه ش