دانشنامه جامع مجازی ویکی مهدویت

يكى از ويژگى‌هاى حضرت مهدى (عج) اين است كه هنگام ظهور، بسيارى از ميراث‌هاى پيامبران را به همراه خواهد داشت. درباره اينكه اين امور به چه منظور نزد او جمع شده، سخن صريحى وجود ندارد؛ ولى با توجّه به نقش آن حضرت كه همان نقش انبيا و اوليا است و او آرزوى همه آنان را تحقق خواهد بخشيد مى‌توان نتيجه گرفت كه تمامى ابزار آنان، در اختيار حضرت مهدى (عج) قرار خواهد گرفت. یکی از این میراث، سلاح پیامر خدا است که در دوران ظهور در اختیار امام مهدی(عج) قرار دارد.در باره سلاح رسول خدا (ص) روایات فراوانی در منابع شیعی ذکر شده است. در این روایات یکی از راههای شناخت امام، وجود سلاح پیامبرنزد ایشان معرفی شده است.در روایتی امام صادق فرمود:صاحب امر امامت به سه خصلت شناخته مى‌شود كه مختص به اوست و در غير او نيست: ... نزد او سلاح رسول خدا (ص) می باشد . ر روایتی دیگر اما ...

محمد بن علی شلمغانی که در عصر غیبت صغری در بغداد زندگی می‌کرد. وی از جایگاه ویژه‌ای در نزد نایب سوم(حسین بن روح) برخوردار بود به گونه‌ای که برخی از گزارشات حاکی از آن این که شلمغانی در دوران زندگانی مخفیانه ابن روح، جانشین وی بوده است. شلمغانی پس از مدتی منحرف شد و شروع به انتشار عقایدی در بین شیعیان کرد که فاصله فراوانی از اصول اعتقادی شیعیان دارد. این امر سبب شد که توقیع لعن وی در سال 312 ق در حالی که ابن روح در زندان بود صادر شد. شلمغانی در تاریخ 322 ق به دستور خلیفه عباسی دستگیر و کشته شدحمد بن علی شلمغانی با کنیه ابوجعفر و خوانده شدن وی به لقب شلمغانی به دلیل انتساب او به روستای شلمغان از نواحی واسط است.او در منابع رجالی و حدیثی به «ابن ابی العزاقر» نیز معروف است. ام کلثوم دختر محمد بن عثمان(نایب دوم) از شلمغانی با عنوان «ابوجعفر بن ابی ...

يكى از ويژگى‌هاى حضرت مهدى (عج) اين است كه هنگام ظهور، بسيارى از ميراث‌هاى پيامبران را به همراه خواهد داشت. درباره اينكه اين امور به چه منظور نزد او جمع شده، سخن صريحى وجود ندارد؛ ولى با توجّه به نقش آن حضرت كه همان نقش انبيا و اوليا است و او آرزوى همه آنان را تحقق خواهد بخشيد مى‌توان نتيجه گرفت كه تمامى ابزار آنان، در اختيار حضرت مهدى (عج) قرار خواهد گرفت.یکی از این میراث عصای‌حضرت موسی است که در دوران ظهور در اختیار امام مهدی قرار دارد.بنابر اخباری، این عصا در ابتدا متعلق به حضرت آدم (ع) بوده و پس از ایشان به حضرت موسی (ع) رسیده است. اما نعمانی گزارشی دیگر از امام صادق آورده است:صاى موسى چوب آس بود از درخت بهشتى كه وقتى خواست بسوى مدين برود جبرئيل آن را برايش آورد. آن عصا با تابوت آدم در درياچه طبريّه است نه مي‌پوسند و نه تغيير مي‌يابند تا ...

هورقلیا واژه ای است که ابتدا در اندیشه های سهروردی نمایان گردید؛ سپس جریان انحرافی شیخیه به رهبری شیخ احمد احسایی از این واژه بهره برد. آنان حیات امام زمان(عج) را در عالم هورقلیایی می دانند.‌مروج اسـاسـی‌ واژة هورقلیا، شیخ‌ احسائی‌ است‌ و پس‌ از وي در آثار شــیخیه‌ و حکیمان دو قرن اخیر بارها به‌ کار برده شــده اســت‌؛ تا جایی‌ که‌ برخی‌ صــاحبنظران همچون محمد قزوینی‌، شـیخ‌ احسائی‌ را نخستین‌ کسی‌ پنداشته‌اند که‌ این‌ واژه را استعمال کرده است‌ و بـرخی‌ آن را از واژه هــاي خــاص شـــیخیــان بر شـــمرده‌انــد ولی‌ می‌دانیم‌ که‌ پیش‌ از ایشــان اندیشــمندانی‌ از جمله‌ شــیخ‌ اشــراق و شـــارحان وي این‌ کلمه‌ را در آثار خود به‌ کار برده‌اند.دربـاره اصـــل‌ این‌ واژه و این‌که‌ برگرفته‌ از چه‌ زبانی‌ اســـت‌ احتمالات گوناگونی‌ مطرح شـده است‌:روهی‌ ...

امام خمینی(ره) یکی از برجسته ترین شخصیت های جهان اسلام است که باتمسک به اسلام ناب محمدی و بهره مندی از معارف ناب و اصیل قرآن و اهل بیت(ع) به عنوان دو ثقل عظیم و ارزشمند نبی مکرم اسلام(ص) توانست تحولی عمیق در عرصه های سیاسی و اجتماعی و دینی و فرهنگی در جهان معاصر ایجاد نماید و به عنوان بزرگترین مصلح و احیاگر دین و شریعت در جهان معاصر مطرح گردد.یشان با نبوغ خاص سیاسی - که برگرفته از معارف ناب دین مبین اسلام بود- توانست الگویی جدید از حاکمیت در جهان ارائه نماید که با الگوهای حاکمیتی شناخته شده شرقی و غربی تفاوت ماهوی داشت و در سایه ارائه چنین الگویی بود که انقلابی در کشور ایران به راه انداخت که با تمامی انقلاب های معاصر تفاوت ذاتی داشت و باعث جذب و کشش توده های عظیم مردم در اقصی نقاط عالم به انقلاب اسلامی ایران شد. یکی مهمترین انگیزه های حضرت ام ...

«خاتم سلیمان» یکی از مواریثی است که در اختیار ائمه قرار داشته است و در دوران ظهور دراختیار امام مهدی (عج ) قرار دارد.بر اساس اعتقادات شیعه، میراث انبیا، نشان نبوت آنان بوده است. به عنوان نمونه «تابوت سكينه» علامت سلطنت طالوت و براى خلافت و سلطنت حضرت سليمان نیز انگشتر او علامت و نشانه بوده است.ر مورد این انگشتر سخنان فراوانی گفته شده که به یقین مقداری از آن‌ها جعلی و دروغ است. در برخی تفاسیر اهل سنت و یک تفسیر شیعی چنین آمده است که یکی از شیاطین مکر کرده و انگشتر را به مدت چهل روز از حضرت سلیمان ربوده و در این چهل روز، خود را به شکل ایشان در آورده است. این، در حالی است که قطعا شیطان‌ها در زمان حیات حجت‌های الاهی و معصوم، نمی‌توانند به صورت آن‌ها جلوه کنند و خود را به شکل آن ها در آورند؛ چنان‌که شیخ صدوق در مقام رد نظریه اسماعیلیه، ایجاد تخیل ...

در برخی روایات به ظهور فردی با نام شیصبانی اشاره شده است. گفته شده که این فرد در منطقه عراق، پیش از قیام سفیانی، حرکت خود را آغاز می‌کند و به کشتار مؤمنان دست می‌زند.شیصبانی منسوب به شیصبان است . در لغت برای آن معانی ذکر شده است: به معنای "شیطان رانده‌شده" آمده است. واژه‌هایی مانند الشَّيْصَبان، البَلْأَز، الجَلْأَز، الجَان، القاز همگی از نام‌های شیطان به شمار می‌روند. علاوه بر این، الشَّيْصَبان به عنوان "پدر گروهی از جن‌ها" نیز شناخته می‌شود. ؛ زبیدی در کتاب تاج العروس از "الشَّيْصَبَان" به‌عنوان "قبیله‌ای از جن‌ها" یاد کرده است.‌.وایات مرتبط با شیصبانی به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته نخست، روایاتی عمومی و غیرمرتبط با مهدویت هستند که صرفاً در شناسایی شخصیت شیصبانی کاربرد دارند. دسته دوم، تک روایتی است که به‌طور خاص به ارتباط شیصبانی با مسئله ...

یکی از مباحث مربوط به امام زمان عجل‌الله‌فرجه، سن ایشان هنگام ظهور است. این موضوع در تعدادی از روایات بیان شده است و این روایات در ظاهر با همدیگر متفاوت هستند؛ اما در این مورد که حضرت، هنگام ظهور در سن و سال جوانی هستند، هم‌داستان‌اند.در این روایات، تنها به جوان‌ بودن آن حضرت اشاره شده است. در این خصوص چنین عبارتی دیده می‌شود: «شابٌ بعد کبر السن؛ جوان است با این‌که سنش بالا است» «رجوعه من غیبته بشرخ الشباب؛ در بهترین مرحله جوانی ظهور می‌کند» «فی سن الشیوخ و منظر الشباب؛ در هیأت سن کهن‌ سالان است و سیمای جوانان» .در این باره، روایاتی در منابع فریقین ذکر شده اند که حکایت از سن امام هنگام ظهور است. بررسی سندی آن‌ها فرصت مجزایی می طلبد؛ اما می توان این روایات را به سه دسته کلی تقسیم کرد:یخ طوسی به سند خود از ابوبصیر و او از امام صادق علیه‌السلام ...

زمان ظهور امام زمان عجل‌الله‌فرجه از جمله نكاتي است که فراوان در مورد آن بحث شده است. طبیعی است که در مورد ظهور نمی‌توان روز مشخصی را تعیین كرد. اما روایاتی چند در منابع حدیثی ذکر شده اند. برخی روایات جمعه، برخي دیگر شنبه، روایاتی دیگر روز عاشورا و برخی دیگر، نوروز را روز ظهور می‌دانند.«ظهور» به معنای آشکار شدن چیز پنهان است. در اصطلاح مهدوی، نمایان شدن حضرت مهدی (عج) پس از غیبت کبرا را برای برپایی عدل و داد، «ظهور» می‌گویند. در برخی روایات از واژه «بعث» (برانگیختن) و «امر» برای ظهور استفاده شده است. بر اساس برخی روایات دیگر، آشکار شدن دولت حق در دوره ظهور امام مهدی(عج) رخ خواهد داد.بر اساس برخی از روایات، ظهور آن حضرت، روز جمعه است.ر روایتی صحیح از امام صادق (ع) چنین وارد شده است: «وَ يَخْرُجُ قَائِمُنَا أَهْلَ الْبَيْتِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ و ...

یکی از مهم‌ترین میراث های اعتقادی که از امام باقر به یادگار مانده و حقایق بسیاری را به جامعه بشری عرضه داشته؛ «معارف مهدوی» است که حضرت باقر مسائل مختلف مهدوی را برای تشنگان معارف اسلامی بیان کرده و تقریبا در همه ساحت‌ها و مباحث مربوط به مهدویت مطالب ناب و بسیار ارزشمندی را بیان کرده است.در چند روایت از امام باقر(ع) مخفی بودن ولادت امام مهدی(عج) عنوان شده و تعدادی از روایات نیز به سیمای ظاهری امام مهدی(عج) پرداخته‌اند. در روایات امام باقر(ع) کم‌تر به نام مهدی(عج) اشاره شده و در مواردی، به توصیف امام مهدی(عج) بسنده شده است.ر روایتی دیگر نیز به ویژگی مشهور مادر امام مهدی(عج) اشاره شده است: «ابن سیدة الإماء؛ فرزند سرور کنیزان» توصیف ظاهری مهدی(عج) و خبر دادن از ویژگی مادر او، خود تاکیدی است بر قطعیت موعود و همچنین گویای احاطه امام باقر(ع) بر این ...

«رجب»، نام هفتمین ماه قمری و یکی از چهار ماه حرام در اسلام است که از منظر قداست زمانی، از جایگاه والایی برخوردار است. وقوع حوادث مهم تاریخی، ولادت حضرت علی علیه‌السلام، بعثت رسول خدا صلوات‌الله‌علیه‌وآله، تغییر قبله از بیت المقدس به طرف کعبه، ولادت و شهادت بعضی دیگر از ائمه معصوم علیهم‌السلام و تاکید روایات بر روزه مستحبی و عمره مفرده در این ماه؛ از امتیازات ویژه ماه رجب است. در باب مهدویت می‌توان با رویکرد وقوع اتفاقات قبل ظهور، که در این ماه رقم خواهد خورد، به آن نگریست.رجب» در لغت به معنای «عظمت» است و به سبب همین عظمت است که جاهلیت، جنگ در این ماه را جایز نمی‌دانست. پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌وآله رجب را «اصبّ» (ماه ريزانِ خدا) ناميده اند و دلیل آن‌را این نکته عنوان کرده‌اند که در اين ماه، رحمت بر امّت من، به شدّت فرو مى‌بارد. به آن ماه «اَ ...

يكى از ويژگى‌هاى حضرت مهدى(عج) اين است كه هنگام ظهور، بسيارى از ميراث‌هاى پيامبران را به همراه خواهد داشت. درباره اينكه اين امور به چه منظور نزد او جمع شده، سخن صريحى وجود ندارد؛ ولى با توجّه به نقش آن حضرت كه همان نقش انبيا و اوليا است و او آرزوى همه آنان را تحقق خواهد بخشيد مى‌توان نتيجه گرفت كه تمامى ابزار آنان، در اختيار حضرت مهدى(عج) قرار خواهد گرفت.یکی از این میراث سنگ حضرت موسی است که در دوران ظهور در اختیار امام مهدی قرار دارد.در آیات الهی معجزه ای چنین به حضرت موسی(ع) نسبت داده شده است:وَ إِذِ اسْتَسْقى‌ مُوسى‌ لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِبْ بِعَصاكَ الْحَجَرَ فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتا عَشْرَةَ عَيْناً قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُناسٍ مَشْرَبَهُمْ كُلُوا وَ اشْرَبُوا مِنْ رِزْقِ اللَّهِ وَ لا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدين (به ياد آوريد ...

يكى از ويژگى‌هاى حضرت مهدى(عج) اين است كه هنگام ظهور، بسيارى از ميراث‌هاى پيامبران را به همراه خواهد داشت. درباره اينكه اين امور به چه منظور نزد او جمع شده، سخن صريحى وجود ندارد؛ ولى با توجّه به نقش آن حضرت كه همان نقش انبيا و اوليا است و او آرزوى همه آنان را تحقق خواهد بخشيد مى‌توان نتيجه گرفت كه تمامى ابزار آنان، در اختيار حضرت مهدى(عج) قرار خواهد گرفت. ديگر اينكه آن حضرت وظيفه دارد تا همه پيروان اديان را به دين مقبول الهى (اسلام) دعوت كند و اين مواريث، نشانه‌هايى از حقانيت آن حضرت است.یکی از آن میراث ها زره پیامبر خداست. این زره از نظر ظاهری دارای دو حلقه نقره در جلو و دو حلقه نقره دیگر در عقب بوده است و ائمه طاهرین در دوران امامت خود آن را در اختیار داشته اند.ره یکی از میراث هایی است که به عنوان نشانه امامت ذکر شده است و مراد از آن همان ز ...

در برخی روایات خروج و قیام امام مهدی از کرعه دانسته شده است. این روایات نامعتبر بوده و با روایات دیگر در تعارض است. براساس روایات معتبر امام مهدی از مکه قیام خواهد کرد.در منابع شیعی و سنی دو روایت به خروج امام مهدی از کرعه اشاره شده است.در روایتی بیان شده است که حضرت مهدی علیه السلام از منطقه ای در یمن به نام کرعه (أکرعه) خواهد آمد .گزارش آن در منابع اهل سنت و به نقل از عبدالله بن عمرو بن العاص چنین است:َ قَالَ: حَدَّثَ بَعْضُ أَصْحَابِنَا، قَالَ: أَخْبَرَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ الْمَالِكِيُّ، قَالَ: أَخْبَرَنَا عَبْدُ الْوَهَّابِ بْنُ الضَّحَّاكِ، قَالَ: أَخْبَرَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ عَيَّاشٍ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ عَمْرٍو عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ جُبَيْرِ بْنِ نُفَيْرٍ عَنْ كَثِيرِ بْنِ مُرَّةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو، قَالَ ...

كتاب‌هاي فتن و ملاحم از جمله منابع مهم درباره مهدویت به شمار مي‌روند. كتاب الملاحم نوشتۀ احمد بن منادی از محدثان اهل‌سنت، از آن دسته كتاب‌هاست. این اثر حاوی روایات مرتبط با مهدویت مانند: دجال، سفیانى، اشاره دارد. وی را به مهدى(عج) اختصاص داده و روایاتى درباره فاطمى بودن آن حضرت نقل كرده است. پس از آن در باب‌هاي به نشانه‌هاى ظهور پرداخته و به تفصیل از دجال سخن گفته است. بخش عمده روایات وی مسند به معصوم نیست علاوه بر آن روایات وی در متون بعدی بازتاب نداشته است که اعتبار این کتاب را با تامل روبرو می کند.لاحم‌نگارى یا پیش‌گویى حوادث مهم، پیشینه‌اى به قدمت ادیان الهى دارد و در روایات اسلامى عنوان «ملاحم و فتن» از جایگاه ویژه‌اى برخوردار است. محدثان و مؤلفان مسلمان از قدیم به اين دو عنوان توجه داشته‌اند و به صورت‌هاى مختلف، به آن پرداخته‌اند. برخى ...

دانشنامه امام مهدی بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ مجموعه‌ای ده جلدی درباره امام مهدی(عج) و موضوع مهدویت است. این دانشنامه، در مؤسسه دارالحدیث در دستور کار قرار گرفت و در سال ۱۳۹۳ شمسی منتشر شد. از جمله اهداف نگارش دانشنامه امام مهدی(عج)، رویکرد به زندگانی امام زمان(عج) و موضوع مهدویت با پژوهش جدید، بازنگری تخصصی و اتقان علمی بیشتر بوده است. این دانشنامه در ۱۴ بخش اصلی تشکیل شده که هر کدام از بخش‌ها دارای فصول متعدد است. گزیده دانشنامه امام مهدی(عج) با تلخیص مجموعه ده جلدی توسط احمد غلامعلی در ۲ جلد صورت گرفت.رحوم آیت الله محمد محمدی ری‌شهری با همکاری چند تن از اساتید مبرز حدیث مانند سیدمحمدکاظم طباطبایی و دیگر پژوهشگران مؤسسه دارالحدیث این اثر فاخر را سامان بخشیده اند. ترجمه بخش‌های عربی توسط عبدالهادی مسعودی صورت گرفته و ارزیابی علمی کل دانشنامه ...

حديث ثقلين كه در آن، پيامبر خدا صلى الله عليه و آله، اهل بيت خود را «همسنگ قرآن» معرّفى كرده و با تأكيد تمام، جامعه اسلامى را به پيروى از آنان در كنار قرآن فرا خوانده است، يكى از مبانى استوار و خدشه‌ناپذير شناخت اهل بيت عليهم السلام و اثبات مرجعيت علمى و امامت و رهبرى آنان تا دامنه قيامت است. از اين رو، يكى از دلايل متقن امامتِ امام مهدى عليه السلام نيز محسوب مى‌گردد.تن حديث ثقلين كه در منابع معتبر حديثى با اندكى تفاوت در لفظ، از پيامبر خدا روايت شده است، اين است: إِنِّى تارِكٌ فيكُمُ الثَّقَلَينِ، أما إِن تَمَسَّكتُم بِهِما لَن تَضِلُّوا؛ كِتابَ اللَّهِ وَ عِترَتى أهلَ بَيتى؛ فَإِنَّهُما لَن يَفتَرِقا حَتَّى‌ يَرِدا عَلَىَّ الحَوضَ.من دو چيز گران‌بها در ميان شما به جا مى‌گذارم. كه تا وقتى به آن دو چنگ بزنيد، هرگز گم‌راه نمى‌شويد: كتاب خدا و ...

شهر لد از جمله شهرهایی قدیمی است که در صدر اسلام مردمان آن به اسلام گرایش پیدا کردند. در برخی روایات مهدوی قتل دجال در این شهر رخ خواهد داد.نام شهری در فلسطین اشغالی است. در گذشته آن را جزو منطقه شام دانسته اند. نخستين واقعه برخورد مسلمانان با روميان در زمان خلافت خلیفه اول در سرزمين فلسطين بود و فرماندهى سپاه را عمرو بن عاص بر عهده داشت. سپس وی غزه را فتح كرد، و پس از آن سبسطيه و نابلس را گشود و بر مردم آن دیار جزیه مقرر کرد، آنگاه شهر لد و نواحى آن را فتح كرد.ین شهر طبق مستندات تاریخی قبل از اشغال فلسطین توسط رژیم اشغالگر قدس، از لحاظ قومیتی و جمعیتی با اکثریت اعراب مسلمان بوده است ولی با اشغال سرزمین فلسطین و با سیاست تغییر قومیتی این رژیم و اخراج ساکنان اصلی آن از سرزمین مادری شان در حال حاضر در دست اکثریت یهودیان قرار دارد. شهر «لد» از ...

اَنْبار، از شهرهاي‌ مشهور ايران‌ در دورة ساسانى‌، در كنارة شرقى‌ فرات‌ و در شمال‌ غربى‌ تيسفون‌ قرار دارد. این شهر در ۶۲ کیلومتری بغداد کنونی، نزدیک قناتی که دجله و فرات را به هم متصل می‌کند و در کتب اسلامی «نهر عیسی( علیه السلام)» خوانده شده قرار داشت. این قنات که ظاهراً توسط شاهپور دوم حفر شده بود، باعث گردید که انبار اهمیت تجارتی فراوان پیدا کند.واژه انبار همان‌طور که اغلب لغت‌نویسان عرب اشاره می‌کنند، همان کلمه معروف فارسی است. انبار از آن جهت انبار خوانده شد که «کسری» رزق اصحاب خود را در آن جای می‌داد.برخی گفته اند دلیل این نام این است که «بخت نصر» در جنگ با عرب ها اسرا را در آن جا جای می داد. و بعضی گفته اند نامش دراصل «اهراء» بوده بعد از آمدن عرب ها این اسم معرّب شد و به «الانبار» تغییر یافت.ردید نیست که انبار قبل از دوران ساسانی بنا ش ...

وجود ادیان متعدد در هنگام ظهور، از مسئله‌ها در حوزة فلسفه دین و کلام جدید است. اگر ادیان گوناگون در آن هنگام وجود دارند، آیا پلورالیسم دینی در آن دوران جایگاهی خواهد داشت؟ آیا میان این دو موضوع رابطه‌ای وجود دارد؟این نوشتار پس از تبیین نظریة پلورالیسم دینی و برخی نظریه‌های موجود دربارۀ تعدّد ادیان، به این پرسش پاسخ می‌دهد.واژه «پلورال» به معنای جمع و کثرت، حکایت‌کننده از وجودهای متعدّد و متکثّر (وجود کثرت‌ها) و واژۀ «پلورالیسم» به معنای گرایش به کثرت (کثرت‌گرایی) است. این واژه، ابتدا در ساحت سنّتی کلیسایی مطرح شد، به گونه‌ای که شخصِ دارای چند منصب گوناگون در کلیسا را «پلورالیست» می‌نامیدند. سپس این واژه در عرصه‌های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اخلاقی، معرفتی و دینی به کار گرفته شد. از همین روی، پلورالیسم به حسب ساحت‌های مختلف، تقسیم‌پذیر است.ظریۀ ...