دانشنامه جامع مجازی ویکی مهدویت

يكي از مباحث مهم و كليدي ـ كه جامعه شيعه را از ديگر فرقه هاي اسلامي ممتاز مي‌كند ـ بحث «امامت» است. از نظر اعتقادي مباحث امامت ـ چه امامت عامه (مباحث كلي) و چه امامت خاصه (مربوط به يك امام خاص) ـ جايگاه بلندي دارد. بدين جهت دانشمندان و متكلمان در اثبات امامت ائمه(علیهم السلام) در طول تاريخ كوشش هاي فراواني كرده اند، و در اين راستا از دو روش عقلي و نقلي (قرآن و روايات) بهره گرفته‌اند. در روش عقلی ، یکی از براهین اثبات امامت قاعده لطف است. این قاعده دارای اقسامی است. در این نوشتار تنها به قاعده لطف مقرب اشاره می شود.طف مقرّب، عبارت است از امورى كه خداوند براى بندگان انجام مى‌دهد و در سايه آن، هدف و غرض از تكليف برآورده مى‌شود؛ به گونه‌اى كه اگر اين امور انجام نمى‌شد، امتثال و اطاعت، براى عده زيادى از بندگان، ميسور نبود. وعده و وعيدهاى خداوند، ا ...

يكي از مباحث مهم و كليدي ـ كه جامعه شيعه را از ديگر فرقه هاي اسلامي ممتاز مي‌كند ـ بحث «امامت» است. از نظر اعتقادي مباحث امامت ـ چه امامت عامه (مباحث كلي) و چه امامت خاصه (مربوط به يك امام خاص) ـ جايگاه بلندي دارد. بدين جهت دانشمندان و متكلمان در اثبات امامت ائمه(علیهم السلام) در طول تاريخ كوشش هاي فراواني كرده اند، و در اين راستا از دو روش عقلي و نقلي (قرآن و روايات) بهره گرفته‌اند. در روش عقلی ، یکی از براهین اثبات امامت قاعده لطف است. این قاعده دارای اقسامی است. در این نوشتار تنها به قاعده لطف محصل اشاره می شود.لطف در لغت يعنى مجرد ارفاق، احسان، مهربانى، اكرام و شفقت‌؛ اما هيچ‌يك از دانشمندان كلام، لطف را در اين معانى براى خداوند، واجب‌ نشمرده‌اند.ر اصطلاح متكلّمان، لطف به نعمات، خيرات، مصالح و گاه، بلايا و آلامى گفته مى‌شود كه براى كمال م ...

یکی از آرزوها ی دیرینه بشر، عدالت و امنیت است که همیشه به دنبال آن بوده و تاکنون موفق به اجرای آن به طور کامل نشده است. این آرزو با توجه به آموزه های دینی در پرتو دولت مهدوی برآورده می شود. یکی از ویژگی های دولت مهدوی ایجاد سیستم قضایی شایسته و عدالت محور است. در قضاوت های معمول، برای اثبات جرم یا حق، احتیاج به بینه و شاهد است که امکان فرار از مجازات وجود دارد؛ اما در سیستم قضایی مهدوی بر اساس علم امام و دلائل یقینی حکم می شود و کسی نمی تواند قانون را دور بزند. در این نوشتار با استفاده از روایات، به روش و ویژگی های قضاوت مهدوی در عصر ظهور اشاره می شود.قضا در لغت به معنای فصل امر آمده است یکی از لغت شناسان می نویسد:« قضاء به معنای فیصله نمودن کاری است واین فصل گاهی قولی است وگاهی فعلی وگاهی بشری است وگاهی الاهی». ر دولت حضرت مهدى(عج) قضاوت ودا ...

دربارة فرجام زندگي آخرين حجّت الاهي‌، مهدي موعود(عج)، ديدگاه‌هاي گوناگون و گاهي ناهمگون ارائه شده است. يکي از اين ديدگاه‌ها آن است که برخي پايان عمر آن حضرت را به‌طور لزوم کشته‌شدن و شهادت دانسته‌اند. و برخی نیز با خدشه به دلایل و روایات گروه اول پایان عمر حضرت را مرگ طبیعی می دانند. در این نوشتار به دلایل و احادیث مورد استناد هر دو گروه اشاره کرده و آن ها را مورد نقد و بررسی قرار می دهیم.در اين ديدگاه به دليل‌هايي استناد شده است:برخي با پافشاري بر اين نکته که شهادت فيضي بزرگ است، محروم‌شدن انسان‌هاي بزرگ از آن را، ناروا دانسته‌اند. از اين رو بر اين باورند که ناگزير امام مهدي(عج)، به شهادت خواهد ‌رسيد تا از اين فيض بزرگ محروم نشود. از منظر اين افراد، شخصيت قدسي امام مهدي(عج) اقتضاي آن را دارد كه با شهادت به لقاي خدا برود.ر نقد اين سخن مي‌توان ...

مديريت از ديدگاه اسلام عبارت است از: «هنر و علم به‌كارگيرى صحيح افراد و امكانات براى رسيدن به اهداف سازمانى به گونه‌اى كه با موازين شرع مغايرت نداشته باشد».اگر بخواهيم امروزه معادل و مرادف و همانندى براى رهبرى و مديريت در مصطلحات اسلامى بيابيم، بايد بگوييم رهبرى ارشاد و رشد مراد است. لذا قدرت رهبرى همان قدرت برهدايت و ارشاد در اصطلاحات اسلامى است.برای امام زمان به عنوان مدیر سه نوع مدیریت متصور است:وران غیبت صغرا را عصر آشفتگی و حیرت شیعیان نامیده‌اند، چراکه جو اختناق و سیاست عباسیان موجب گردید تا امام حسن عسکری راه تقیه و رازداری و احتیاط را در پیش گرفته و حتی از انتشار خبر ولادت حضرت مهدی جلوگیری نماید و در این مدت تنها چند نفر معدود توانستند حضرت مهدی را از نزدیک زیارت کنند. به‌همین‌علت بود که پس‌از شهادت امام حسن عسکری پیروان آن حضرت به چ ...

«سربداران» یکی‌ازحکومت های دوران ‌فترت بعد از سقوط ایلخانان تا روی کار آمدن تیموریان در ایران یودند که آموزه مهدویت در شکل گیری و استمرار آنان تاثیر گذار بوده است.سربداران‌، مردمانی صوفی مسلک و اثنا عشری بودند که در غرب خراسان بزرگ و در سال 736 ق به پیروی از تعالیم شیخ خلیفه مازندرانی (م736ق) از روحانیون مبارز و رهبر فکری جنبش و شیخ حسن جوری (م743ق) شاگرد ومرید شیخ خلیفه، ‌علیه ظلم و جور حاکمان محلی و بازماندگان دولت ایل خانی (حک: 654 ـ 736ق) برخاستند.قـيام کنـندگان نـام «سـربداران» را اختيارکـردند. به گفته حافظ ابرو کـه مبتنـي بـر « تـاريخ سـربداران» ميباشـد اين عـنوان را به معنـي « محكـوم بـدار» ، «مأيوسـان » و « بخشـايش ناپذيران» دانســته است.کومت سربداران را به دو دوره می‌توان تقسیم کرد: دوره اول به رهبری امیر عبد الرزاق باشتینی تاسیس شد ...

مشعشعیان، دولتی است که با ادعای مهدویت شکل گرفت. مؤسس این دولت، سیدمحمد بن‌فلاح از علمای حوزه حلّه بود که در سال 828 قمری ادعای مهدویت کرد و توانست نظر بیشتر قبایل خوزستان را به خود جلب کند. وي، بعد از جنگ‌های متمادی، توانست در سال 845 قمری در شهر هویزه حکومت تشکیل دهد. صفویان، در سال 914 قمری به حکومت مستقل آنان يورش بردند و از آن زمان به‌بعد، بیش از دویست‌سال به‌صورت حکمرانان تابع بر این منطقه حکومت کردند.هبری این جنبش، به دست شخصی به نام سیدمحمد بن‌فلاح فرزند هبه‌الله بن‌حسن می‌باشد. وی در شهر واسط به دنیا آمد. او در محیطی دشوار رشد کرد. از زمان مرگ پدرش خبری در دست نیست، اما با اجازه مادرش برای تحصیل به حلّه رفت و در درس احمد بن‌فهد حلّی شرکت کرد. او در هفت‌سالگی، قرائت قرآن و مقدمات علم را آموخت و در مدرسه، تمام اوقاتش را به درس و مطالعه ...

يكي از بحث‌هاي مهم در موضوع مهدويّت، بحث «غيبت» است. غيبت (به فتح غین) در اصل به معناي چيزي است كه پنهان و پوشيده باشد. در اصطلاح نیز دوراني از زندگانی امام جامعه است كه ایشان به پنهان زیستي مجبور شود. از این‌رو، دوازدهمین جانشین پیامبر(ص) در سال 329 ق، بعد از شهادت پدر بزرگوار خویش و در پنج سالگی از دیده‌ها غایب شدند. غيبت آن حضرت به دو مرحله كوتاه (صغرا) و طولانی (كبرا) تقسیم مي‌شود.ز روايات استنباط مي‌شود كه غايب بودن حضرت مهدي(عج) به‌معنای «ناپيدايي» است که با لغت غیبت همخوانی بیش تری دارد. معنای دیگر غیبت که آن نیز مستفاد از احادیث است، «ناشناسی» امام زمان(عج) در بین مردم می‌باشد که البته این امر، به‌صورت طبیعی (و نه معجزه وار) واقع می‌شود. امر غيبت و پنهان زيستي، تنها در مورد امام مهدي(عج) واقع نشده است، بلکه تعدادي از پيامبران نیز بخشي ...

با توجه به عنایت معصومان(علیهم السلام) به استفاده از القاب و اوصاف خاص برای امام مهدی(عج)، یکی از اوصافی که در روایات برای آن حضرت به کار رفته و مورد تاکید واقع شده و در منابع حدیثی ما ذکر گردیده است؛ وصف (الطرید= رانده شده) می باشد. این تعبیر در روایات، بیش‌تر در کنار واژه هایی مانند «الشرید»، «الموتور» و «الفرید» به کار رفته است.«الطرید» در لغت در معانی « رانده شده»، «فرارى»و «آنكه پس از ديگرى متولّد شود»؛ به کار رفته است.مرحوم ملا صالح مازندرانی در شرح کتاب اصول کافی در توضیح این کلمه چنین می نویسد: «طرید» بر وزن فعیل در معنای مفعولی به کار رفته و به معنای دور کردن و اخراج و دفع کردن است. گفته می شود سلطان او را طرد کرد؛ یعنی او را از شهر و دیارش اخراج و تبعید و از محل زندگانی اش دفع کرد. در این صورت آن شخص مطرود و طرید می باشد.ز آن جا که ...

يكي از مباحث بسيار حساس و اساسي در شناخت و بررسي ابعاد گوناگون حيات ائمه و پيروان آنها، سازمان وكالت در عصر ايشان و معرفي وكلاء و باب‌هاي آنها مي‌باشد كه ائمه اطهار با توجه به ضرورت‌هاي پيش‌ آمده اقدام به ايجاد چنين تشكيلاتي كردند تا بوسيله اين سازمان بتوانند با شيعيانشان در دورترين نقاط عالم اسلام مرتبط باشند و شيعيان نيز با چنين ارتباطي بتوانند با اطمينان كامل نيازهاي شرعي و ديني خود را مرتفع سازند.«وکالت» در لغت به معناي ناتواني از انجام مستقيم يک کار، و اعتماد بر ديگري در آن کار است؛و در منابع فقهي، «وکالت» را چنين تعريف کرده اند: «وکالت، يعني واگذاري انجام کاري به ديگري، و نايب کردن او براي تصرف در يک امر»؛ و يا «وکالت، يعني تفويض و واگذاري امري به ديگري، براي آن که در زمان حياتش آن را انجام دهد.» ز عصر امام صادق با روي كارآمدن بني عباس ...